کم خونی که به نام آنمی هم شناخته می‌شه، مشکل خونی شایعیه که در اون گلبول‌های قرمز یا هموگلوبین کافی در خون وجود نداره.
سلول‌های قرمز خون، وظیفه حمل هموگلوبین- پروتئین پر از آهن که به اکسیژن متصله – رو به ریه‌ها و دیگه بافت‌های بدن بردوش دارن. پس، وقتی سلول‌های قرمز خون کاهش می‌پیدا کنن، اکسیژن کمتری به سراسر بدن آدم منتقل می‌شه.
این شرایط یه جور مشکل رایجه که فقط در کشور آمریکا هرساله ۳ میلیون نفر به اون گرفتار می‌شن.
بخاطر این بهتره بعضی از نشونه‌های کم‌خونی آشنا شید تا در صورت نیاز به دکتر مراجعه کرده و اقدامات لازم رو صورت بدین.
۱- رنگ‌پریدگی یکی از نشونه‌های کم خونیه
بی روح بودن پوست بدن به دلیل کمبود سلول‌های قرمز خون و هموگلوبین در سلول‌های خونه. وقتی تعداد سلول‌های قرمز خون کاهش پیدا می‌کنه، دیگه قادر نیستن به سطح پوست برسن و در نتیجه فرد رنگ پریده به نظر می رسه.
۲- کم خونی باعث خشکی پوست و شکنندگی موها می‌شه
تقریبا همه اکسیژن خون با اتصال پروتئین هموگلوبین به سراسر بدن منتقل می‌شه. وقتی تعداد هموگلوبین کاهش می‌یابد، اکسیژن به روال عادی خود جریان پیدا نمی‌کنه و به همه بخش‌ها به اندازه کافی نمی‌رسد.
اکسیژن موجود به بافت‌ها و اندام‌هایی ارسال می‌شه که کارای اساسی و مهم بدن رو انجام میدن.
پس سهم پوست و مو از اکسیژن کاهش می‌یابد. وقتی اکسیژن به مو و پوست نرسه، خشک و شکننده می‌شن و موها ریزش می‌پیدا کنن.
۳- زبون متورم و رنگ پریده از نشونه‌های کم خونیه
هرگونه تغییر در بافت یا رنگ زبون مثل تورم یا رنگ پریدگی می‌تونه نشونه آنمی باشه. البته کم خونی زبون ممکنه در نتیجه التهاب زبون هم باشه.
آهن به بدن کمک می‌کنه تا سلول‌های خونی بسازه، و وقتی کمبود سلول‌های قرمز خونی دارین، بافت زبون اکسیژن کافی دریافت نمی‌کنه و باعث بروز مشکل یاد شده می‌شه.
۴- اضطراب می‌تونه نشونه کم خونی باشه
واسه کارکرد درست و کامل اعصاب و مغز به آهن نیازه. بدون وجود آهن کافی، بدن واسه مخابره سیگنال‌های عصبی، متابولیسم انرژی مغز و شکل‌گیری عایق عصبی با مشکل مواجه می شه.
کاهش سرعت پردازش نورون‌های مرکزی یکی از مشکلات اساسی کمبود آهن در مغزه که می‌تونه همه نشونه‌های مربوط به مریضی‌های روحی رو نمایان کنه.
این نشونه‌های روانشناسی شامل افسردگی، اضطراب، کاهش قدرت دقیق شدن و فوکوس کردن وآسیب‌پذیری روحیه.
۵- دست‌ها و پاهای سرد هم نشونه کم خونی هستن
اگه فرد دچار کم خونی باشه، اکسیژن کافی به نوک انگشتان دست و پای اون نمی‌رسد. به این خاطر که شلول‌های خونی سالم کافی در بدن وجود نداره و در نتیجه جریان خون به درستی عمل نمی‌کنه. این دلیل سرد شدن دست و پا می‌شودکه در فاصله دوری از قلب قرار دارن.
علل اصلی کم‌خونی در ایران چیه؟
کمبود آهن در بیشتر نقاط جهان و از جمله ایران بسیار شایعه و مهم‌ترین دلیل اون کم‌خونیه.
البته این مریضی در خانوم‌ها شایع و در آقایون کمیابه. مهم‌ترین منبع ذخیره آهن در بدن گلبول‌های سرخ هستن؛ پس خونریزی ماهانه خانوم‌ها موجب از دست رفتن مقادیر زیاد آهن در هر ماه می‌شه. اینطوری در همه دنیا به خانوم‌ها پیشنهاد می‌شه غذاهای شامل آهن مصرف و مرتب سطح آهن خون رو کنترل کنن تا در صورت وجود کمبود آهن با خوردن قرص‌ها و کپسول‌های شامل آهن مریضی درمان شه.
مریضی تالاسمی مینور در کشور ما گسترش زیادی داره.
فرم شدید مریضی تالاسمی فرد رو دچار کم‌خونی بسیار شدید و تغییر شکل استخون‌ها ازجمله تغییر شکل سر و جمجمه می‌کنه و مریض باید هر ماه خون تزریق کنه تا زنده بمونه.
در فرم ملایم که به‌نام تالاسمی مینور شناخته می‌شه، مریض یه ژن سالم و یه ژن خراب داره و اینطوری دچار مریضی کم‌خونی ملایمی می‌شه. در این مریضی، گلبول‌های قرمز دچار مشکل مادرزادی بوده و زودتر از گلبول‌های طبیعی دچار فرسودگی و مرگ می‌شن. اینطوری عمر سلول‌های سرخ این بیماران خیلی کمتر از افراد عادیه و این سلول‌ها اول عمرشون از بین می‌روند. با کم شدن عمر سلول‌های خون مریض گرفتار به تالاسمی دچار کم‌خونی می‌شه.
بیماران دچار تالاسمی مینور نه‌تنها نیاز به تزریق خون ندارن، بلکه در بیشتر مواقع حتی متوجه مریضی نمی‌شن. نکته باحال اینه که چون بعد از مرگ گلبول‌های قرمز آهن موجود در اونا از بین نمی‌رود و دوباره به چرخه خونسازی برمیگرده، پس یه مریض دچار تالاسمی معمولا دچار کمبود آهن نمی‌شه و در واقع معمولا دچار زیادی ذخایر آهنه.
مهم‌ترین نکته مربوط به مریضی تالاسمی مینور اینه که این بیماران تا مدت‌ها از مریضی خود بی‌خبرند و در کل مشکل مهمی ندارن. مشکل اصلی در زمان ازدواج رخ می‌دهد که اگه زن و مرد گرفتار به تالاسمی مینور با همدیگه ازدواج کنن هر کدوم از بچه هاشون به احتمال ۲۵ درصد دچار مریضی شدید و فرساینده تالاسمی ماژور می‌شن.
اسفناج، بروکلی، عدس، کلم، دانه های کنجد، بادام هندی، سویا، گوشت، میوه‌های خشک‌شده، نخود، شکلات تلخ، توفو و لوبیا قرمز پر از آهن هستن.
نشونه‌های کم خونی به وجود اومده به وسیله فقر آهن
- خستگی: اگه خواب کافی دارین اما بازم احساس خستگی می کنین یا دائم ضعف عضلانی و سطوح پایین انرژی رو به یه وقتی طولانی تجربه می کنین، ممکنه با کمبود آهن مواجه باشین.
- سرگیجه، سردرد، و سبکی سر مخصوصا در زمان ایستادن
- تنگی نفس: اگه در انجام یه فعالیت بدنی ساده، مانند بالا رفتن از پله، به طور مرتب با تنگی نفس مواجه میشین دچار فقر آهن هستین.
- عفونتای زیاد: اگه بهبود زخماتون بیشتر از اندازه زمان میبره یا بریدگیا خیلی راحت عفونی می شن، ممکنه با سطوح پایین هموگلوبین مواجه باشین و نیازمند دریافت آهن بیشتر از رژیم غذایی خود باشین.
- ناخنای ضعیف و شکننده: اگه موها و ناخناتون ضعیف و شکننده شدن، ممکنه با کمبود آهن مواجه باشین.
- افزایش ضربان قلب: اگه احساس می کنین به تپش قلب گرفتار شدین، ممکنه نیازمند بررسی سطوح آهن بدن خود باشین.
- هوسای غذایی غیر عادی: اگه هوسای غذایی عجیب و غریب واسه مواد غیر غذایی، مانند گچ یا خاک، رو تجربه می کنین، ممکنه کمبود آهن داشته باشین.
- سندرم پای بی قرار: اگه با احساس ناراحت کننده و سوزن سوزن شدن در پاهای خود مواجه هستین که از بین نمی ره باید به دکتر مراجعه کنین تا دلیل دقیق اون مشخص شه.
- درد سینه: درد سینه یکی از نشونه های بالقوه کم خونیه، اما هم اینکه می تونه نشونه ای از دیگر مشکلات سلامت جدی مانند ایست قلبی هم باشه.
