فهرست کامل فرهنگ لغت کوچه بازاری فارسی قسمت نهم

زرد کردن-بسیار ترسیدن-از ترس وادادن-کاری را خراب کردن

 

دلخور شدن-گله مند شدن-ناراضی شدن

 

بغض کسی ترکیدن-از حالت گرفتگی و تاثر به گریه افتادن

آخرین تیر ترکش(آخرین تدبیر)

دندات روی جگر گذاشتن-طاقت آوردن-تحمل کردن-تاب آوردن

تمدن داشتن-دارای تربیت بودن

 

انگار نه انگار(موضوع را نادیده بگیر!، گویی وجود نداشت)

راست و ریس کردن-آماده کردن-به ظاهر درست کردن

رک رک نگاه کردن-چپ چپ نگاه کردن-بر بر نگاه کردن

تر دماغ-سرحال-شنگول

دستی به سر و صورت کشیدن-خود را مرتب کردن-آرایش کردن

دوام آوردن-استقامت کردن

از تیپ کسی بودن
چار نعل رفتن-تند رفتن-به تاخت رفتن
بی گدار به آب زدن-نسنجیده به کاری اقدام کردن-بی احتیاطی کردن

رو دستی-نوعی دستکش-ضربه ی روی دست-حقه-کلک

خروس قندی-آب نباتی به شکل خروس

جفتک پراندن-لگد زدن-بد رفتاری کردن-مخالفت کردن

زیپو-بی رنگ و رو-بی رمق-رقیق و بی مزه

جاده کوبی-راه صاف کردن

خرده کاری-کار جزیی

چَپَری بی-درنگ-به سرعت

تق و توق-سر و صدای کار یا حرکت

 

خودرو-آن چه بی اسب رود

خنده ی قبا سوختگی-خنده ای که برای پنهان کردن خشم و کینه می کنند
از خر شیطان پایین آمدن(از لجاجت دست برداشتن، از تصمیم نادرستی منصرف شدن)

خِر-حنجره-گلو

آسیاب‌گردان(کسی که به‌خوبی از عهده‌ی کارها بر می‌آید)

از بیخ عرب بودن(یکسره منکر شدن، به‌کلی زیر چیزی زدن)

ختم گرفتن-نگا. ختم گذاشتن

پیش کردن گربه-راندن گربه

اهل بخیه-وارد در کار-اهل فن

 

آبدوغ خیاری(بی ارزش، بی اعتبار)

جان به لب رسانیدن-صبر و طاقت کسی را تمام کردن

انگشت به دهان نهادن(متحیر ماندن)

تصدق کسی رفتن- تصدق شدن کسی را

 

پهلو گرفتن کشتی-به ساحل رسیدن و ایستادن کشتی

زیر اخیه رفتن-به نفع کسی به کاری تن دادن
پا منبری کردن-دنبال حرف کسی را گرفتن-درباره ی سخن کسی توضیح دادن

آواز خر در چمن-آواز ناخوش و گوش‌خراش
خر چسونه-در مقام تحقیر به شخص خقیر و ناقابل می گویند-نام حشره ای است

ذکر گفتن-پی در پی دعا خواندن

روده درازی کردن-پر حرفی کردن-وراجی کردن

از لجِ(از سر لجاجت، از روی خشم)

روزه ی گنجشک-روزه ی کله گنجشکی

از دست کسی کشیدن-از کسی در زحمت و رنج بودن

رای دیدن-در داوری بی طرف نبودن و ملاحظه ی یکی از طرفین را کردن

 

آسمان را سِیر کردن-سخت خوشنود بودن-لذت بسیار بردن

راه پیدا کردن-جستن راه حل برای مشکل-به نحوی در جایی وارد شدن

اختر- گذری-دیدار کوتاه-سرپایی

آمده-شوخی و لطیفه

روی کسی نشدن-خجالت کشیدن

ز ِله شدن-به تنگ آمدن-عاجز شدن-به ستوه آمدن

خاله زنک-زن امل و دنیا ندیده-بی سواد و عامی-کسی که همواره درباره ی دیگران حرف می زند

خُرخُرو-آن که در خواب بسیار خرناس می کشد

ذُق ذُق کردن-تیر کشیدن زخم-سوزش داشتن اندام دارای درد

دو هوا شدن-بیمار شدن به دلیل تغییر هوا

 
دو به هم اندازی-فتنه انگیزی-سخن چینی
دیوار به دیوار-بی فاصله-به هم چسبیده

تق و توق-سر و صدای کار یا حرکت

آتشی(تندخو، زودخشم)

آبکش کردن-سوراخ سوراخ کردن

تو پوزی خوردن-تو دهنی خوردن-دمغ شدن-نا امید شدن

دوش گرفتن-زیر دوش ایستادن و خود را شستن

ریسمان را طناب کردن-یک کلاغ چهل کلاغ کردن-اغراق کردن

دلگرمی-اطمینان خاطر-امیدواری

روی باد هوا بودن-سست و بی پایه بودن
چال افتادن-گود شدن

از حساب پرت بودن(در اشتباه بودن)

تو دهن کسی زدن-با سخنی درشت به کسی پاسخ دادن

چرخ و فلک-وسیله ای دایره شکل برای بازی با جایگاه هایی آویخته که هر یک یا چند تن بریکی از آن ها می نشیند و آن دایره بر گرد خویش می چرخد

ذلیل مرده-ذلیل شده

دست خر کوتاه-فوضولی موقوف !-دخالت نکن ! دست نزن !

زیر سر کسی بلند بودن-فریفته شدن به وعده های به تر-کسی که روزگار ناداری خود را فراموش کرده است

تقاص گرفتن-انتقام گرفتن

زال-کسی که موهای سر و ابرو و مژه های سفید دارد

بچه بازی-لواط-کارهای کودکانه-ساده انگاشتن کار
خدمت کسی رسیدن-به حضور کسی رسیدن-کسی را تنبیه کردن
چشم و دل کسی دویدن-حریص بودن
جیبی-قابل گنجاندن در جیب-مربوط به جیب

آب رفتن زیر پوست کسی-پس از لاغری کمی فربه شدن

آش پختن برای کسی(کسی را برای آزار کسی برانگیختن، برای کسی توطئه‌ای ترتیب دادن)

دردانه ی حسن کبابی-بچه ی لوس

جسته دوزی-نوعی دوختن

دلِی دلِی-حاشا-انکار

تعارف آب حمامی-تعارفی که خرج و مایه ای ندارد

خاکشیر نبات به حلق کسی کزدن-لطف و محبت بیش از اندازه به کسی کردن

به له له افتادن-از شدت تشنگی مانند سگ زبان خود را از دهان خارج ساختن

آفتاب‌نشین کردن کسی(کسی را از هستی ساقط کردن، خانه‌خراب کردن)
زیر در رو-گریزان-گریز پا-شانه خالی کن

ابتدا به ساکن(ناگهانی، بی‌مقدمه)

چُش گفتن-جلوگیری کردن-مانع شدن

اَجق وَجق(چیزی با رنگ‌های تند و زننده، دارای ترکیب ناهماهنگ)
دلچرکین-کسی که از چیزی اکراه پیدا کرده است

تسمه از گرده ی کسی کشیدن-کسی را به سود خود بی رحمانه به کار واداشتن

ادا در آوردن-مسخرگی کردن-تظاهر کردن-تقلید کردن

زرد بودن اوضاع-خراب بودن اوضاع

دو هوا شدن-بیمار شدن به دلیل تغییر هوا

ته گرفتن-سوختن غذا

به پیر و پیغمبر قسم خوردن-سوگند بسیار یاد کردن

از مخ معاف بودن(دیوانه بودن)

درویش کردن چشم ها-نادیده انگاشتن-نگاه نکردن

 
بکسل کردن-چیزی را به دنبال خود کشیدن و بردن

خاک و خُل-گرد و غبار-آشغال

این تو بمیری از آن تو بمیری‌ها نیست(از این گرفتاری به‌سادگی دفعات پیش رها نمی‌توان شد)

پیش پیشکی-از پیش

اره دادن و تیشه گرفتن(جنگ و دعوا داشتن)

دل دادن-دقت کردن-توجه کردن-عاشق شدن

خشکه بی آب-نوعی فولاد که آهن و چدن را با آن می تراشند

دلچرکی-ناخوشایندی-اکراه

جاپیچ-جاکش-دلال محبت

دار و ندار-کل دارایی-تمام هستی

آلکلی(معتاد به الکل)

آدم بی‌خود-بی‌شخصیت و بی‌معنی

 

اخت بودن(سازگار و هماهنگ بودن، مانوس بودن)

جسته گریخته-گاه گاه-اتفاقی

خرحمال-کسی که فقط کارهای دشوار می کند

 

روی پا بند نبودن-آرام و قرار نداشتن

زبان مرغی-زبانی ساختگی مانند زبان زرگری

بوسیدن و به تاقچه گذاشتن-ترک گفتن-کنار گذاشتن

دفتر-جایی که دبیران-منشیان و کارمندان کار می کنند

آش پشت پا-آشی که در روز سوم پس از رفتن مسافر بپزند و به فقرا بدهند

حوصله ی سر خاراندن نداشتن-گرفتاری و کار زیاد داشتن

خاله خامباجی-نگا. خاله خاک انداز

تخت خوابیدن-راحت و آسوده خوابیدن

در رفتن تلنگ-باد صدادار در کردن-کنایه از ضعیف و ناتوان شدن
چول-بیابان
تخته کردن-تعطیل کردن-بستن-از رونق و اعتبار انداختن

پاچه گیر-کسی که بی مقدمه کسی را بیازارد

بغض کسی ترکیدن-از حالت گرفتگی و تاثر به گریه افتادن

اجل معلق-مرگ ناگهانی

از بن گوش(کمال بندگی و خدمتکاری)

خوشوقت شدن-شاد شدن-راضی شدن

جوال رفتن با کسی-با کسی درافتادن

اهل دود-سیگاری

آسمان سوراخ شدن(رویداد بزرگ پیش آمدن)

دلچرکی-ناخوشایندی-اکراه

پشت کاری را گرفتن-دنبال کردن کاری به قصد به پایان بردن آن

حسابی-معقول-مورد اعتنا-کاملن
خودرنگ-دارای رنگ طبیعی

حرام و حرس-ریخت و پاش

دردانه ی حسن کبابی-بچه ی لوس

خدا گرفته-بدبخت شده-به عذاب خدا گرفتار شده

تکان دادن-ناگهان ترساندن-حرکت دادن

چای خوری-وسایل چای خوری-سرویس چای خوری

درمالی-مالیدن آتش روی حقه ی وافور برای کشیدن بقایای تریاک
چرت کسی را پاره کردن-ناگهان کسی را از خواب بیدار کردن

خَرخَری کردن-حرکات ابلهانه از خود درآوردن-خل بازی درآوردن
آواز شدن-شهره شدن
دید و بازدید-ملاقات خویشان و دوستان با یکدیگر
دهان به دهان شدن-بحث و مجادله کردن-با پست تر از خود جر و بحث کردن
چرک کردن-عفونت کردن زخم

حبه ی انگور-دانه ی انگور

حمامی-گرمابه دار

 

دله-هرزه-چشم چران-پرخور

آفتاب‌زردی-غروب آفتاب

رُب کسی را کشیدن-کسی را به کار سخت واداشتن

خرج کردن-هزینه کردن-صرف کردن

تخم طلا گذاشتن-کنایه از چیز گران بها آوردن-کار بسیار مهمی انجام دادن

در دهان افتادن چیزی-مشهور شدن چیزی-فاش شدن-رسوا شدن

درگذشتن-صرف نظر کردن-مردن

چیزی را به کسی زهرمار کردن-مانع از لذت بردن از چیزی شدن

پاپی بودن-دنبال کردن-اصرار ورزیدن

 

بازرسی-بررسی و کنترل

خنک کردن-سرد کردن

بیلاخ نشان دادن-حرف طرف را باور نکردن-شیشکی بستن

توپ و تشر آمدن-تهدید کردن-با فریاد کسی را خطاب کردن
تو ذوق زدن-ناخوشایند بودن-بر خلاف میل کسی سخن گفتن

دهان کسی چاییدن-آرزوی محال داشتن-از عهده ی چیزی بر نیامدن

کسی را اذیت و آزار کردن

چشمه آمدن-گوشه ای از مهارت خود را نشان دادن

داغ و درفش کردن-مجرمی را برای اقرار کردن داغ کردن

پیسی-بد رفتاری-آزار

چروک افتادن-چین افتادن-ناصاف شدن

با کسی بحث و مجادله کردن

چس گره زدن-نهایت خست به خرج دادن
رنگ انداختن-رنگ دلخواه را پیدا کردن

رک رک نگاه کردن-چپ چپ نگاه کردن-بر بر نگاه کردن

به دل چسبیدن-مطبوع و گوارا بودن

 

دیوار مردم بالا رفتن-دزدی کردن
اِحلیل خوردن-فریب خوردن
دزدیده-دزدکی

 

بزن قدش-دعوت به دست دادن برای نشان دادن توافق و همدلی

دَدَر-بیرون-کوچه
دیر کرد-تاخیر-تعویق
آتش کردن (گشودن)(شلیک کردن)

 
تیر مالی-لاغر-باریک-ضعیف-دختر بلند بالا

اختر در پیراهن کردن-بی قرار کردن

رنگ پریدگی-بی رنگ شدن چهره از ترس یا خشم یا بیماری-رنگ باختگی

آواز دادن-خواستن

راحتی-دمپایی

به راه انداختن-راه انداختن-به کار انداختن

جهنم دره-جای نامناسب و عذاب دهنده
بال در آوردن-به سرعت رفتن-بسیار خوشحال شدن

دفتر کل-دفتری که در آن انواع کلیه معاملات و خلاصه ی هر کدام را در آن وارد می کنند

اما-اشکال‌تراشی-ایجاد شبهه

پشت پا به بخت خود زدن- به بخت خود پشت پا زدن

راه افتادن-آغاز راه رفتن کودک-آغاز به کار کردن-روشن شدن دستگاه-رونق یافتن کسب و کار

چشم و ابرو آمدن-دلبری کردن-عشوه آمدن
زرت و پرت-چرت و پرت

از آب کره گرفتن-از آب روغن گرفتن

 

آوردن(باعث شدن، ایجاد کردن)

جست زدن-پریدن-خیز برداشتن

روغن حیوانی-روغنی که از جوشاندن و تصفیه ی کره به دست می آورند-روغن زرد

ازخودراضی-متکبر-خود پسند

به سر دویدن- با سر رفتن

در آوردن تقلید-ادای کسی را در آوردن-مسخره کردن

ابرو زدن-رضا دادن-اشاره کردن

زن ذلیل-مردی که مطیع محض زنش است

دوشیدن-به ناحق و فریب از کسی پولی گرفتن
آواز کوچه‌باغی(آوازی که جاهل‌ها می‌ خوانند و یکی از گوشه‌های دستگاه شور است)

هرماری-ز خوردنی یا نوشیدنی تلخ-کار سخت و دشوار

 

زبان ریختن-سر و زبان داشتن-با چرب زبانی و شیرین سخنی کار خود را کردن

تُف به دهن-حیرت زده

 

 
چُر-ادرار

خوش پوش-شیک پوش-آن که همواره لباس تمیز و برازنده می پوشد

زبان به دهان نگرفتن-پیوسته گریه کردن-آرام نگرفتن

جوخه ی آتش-جوخه ای که مامور تیراندازی است

تلیت-نان خیسانده در غذای آبکی

تته پته-لکنت زبان
پس هم بر آمدن-حریف یکدیگر بودن-از عهده ی هم برآمدن

خشتک دراندن-نگا. خشتک پاره کردن

بله قربان-در حالت احترام در جواب مثبت می گویند-مجازا به معنی تملق است
پَرت-بی معنی-مزخرف-دور افتاده-خلوت

بار سرکه- ترش ابرو

دَم کرده-پر رطوبت-باد کرده

 

آدم دو قازی(شخص بی‌سروپای بی‌ارزش)
بلد-راهنما-کسی که راه را می شناسد

 

دست-بار-دفعه-مرتبه-واحد وسایل گوناگون

چاچول باز-حقه باز-شیاد

چوب آخر را زدن-پایان کاری را اعلام کردن-مانند در حراج

ریق افتادن-ریغ افتادن

تریش-پارچه یا پوست بلند و باریک

آفتاب از مغرب درآمدن-روز قیامت-رویدادی شگرف پیش آمدن

خوب کردن-درمان کردن-شفا دادن
باریک-دقیق-حساس

خلاص کردن-تمام کردن-کشتن

تل انبار-توده-انباشته

زبان کوچک-گوشت زبان شکل آویخته در حلق

حق کسی بودن-سزاوار و مستحق چیزی بودن

چادر رختخواب-چادر شب-پارچه ای که رختخواب را در آن می پیچند
چم و خم-آداب و رسوم-فن-ناز و عشوه

در پاسخ به زنگ تلفن یا خانه می‌گویند (یعنی می‌شنوم)

زنگ دندان ماندن-زمان درازی گرسنه ماندن

اسباب‌کشی(نقل اثاثه از خانه‌ای به خانه‌ی دیگر)

ریز نقش-دارای اندام کوچک و ظریف
آهنگ ریپ‌دار(آهنگی که یک ضرب آن کم باشد)
ته تغاری-آخرین فرزند خانواده

دق-غصه و ناراحتی-نوعی بیماری روحی که بیمار را رنجور می کند و از بین می برد

از شیر مرغ تا جان آمیزاد(از سیر تا پیاز)

چس گره زدن-نهایت خست به خرج دادن
پَلِه-پول

چشم از کاسه درآمده-چشم وزقلمبیده-چشم بیرون زدن

 

از کفر ابلیس مشهورتر(گاو پیشانی‌سفید، نزد همه معروف)

زار-کوتاه شده ی هزار برای ریال

دلچسب-دلپذیر-مقبول
آسمان را سِیر کردن-سخت خوشنود بودن-لذت بسیار بردن

 
حرامزادگی-بد ذاتی-مکر
حضوری-رو در رو

بی تفاوت-بی اعتنا

چراغ اول-نخستین پولی که معرکه گیران از مردم می گیرند

چسش دادن کاری را-لفت و لعاب دادن-بیش از اندازه مهم وانمود کردن

دادستان-ستاننده ی داد-مدعی العموم
باد کردن-به خود بالیدن-مغرور شدن
داغان-از هم پاشیده-پریشان

پدر مادر دار-نجیب-اصیل-آبرومند و خوب

آلاپلنگی(مثل پوست پلنگ، گل باقالی)

دانگ-یک ششم-سهم-قسمت

چپه-کجی به یک سمت

 

پشت چشم سنگین شدن-چیره شدن خواب
دیدن کردن-عیادت کردن-زیارت کردن-ملاقات کردن

 

اسم شب(کلمه‌ی رمز برای عبور به هنگام شب)

خال اُغلی-پسر خاله-رفیق نزدیک
خُل و چل-مثل دیوانه ها-ساده لوح
زبان گز-چیز تند و تیز

دماغ چاق بودن-سر حال بودن-تندرست بودن

روانه کردن-فرستادن اعزام کردن-گسیل داشتن

به رگ غیرت کسی بر خوردن-سخن یا عملی بر کسی ناگوار آمدن
خوش قلق-رام-خوش خوی

پر زور بودن سمبه-زیاد بودن فشار

حساب و کتاب از دست کسی خارج شدن-اداره و نظم امور از دست کسی در رفتن

پایان نامه-رساله ی پایان تحصیل
خام سوخته-از درون ناپخته-از بیرون برشته

چینی بند-چینی بند زن

دک و پوز-دهان و لب و دندان

خاکه رو خاکه-پی در پی کاری را انجام دادن یا چیزی را خریدن

پا به زا-حیوان یا انسانی که هنگام زایمانش نزدیک است

دَم پهن-نوعی انبر دست که نوک پهن دارد

زاغول-دارای چشمان آبی رنگ

از زمین سبز شدن(ناگهان و بی‌خبر پدیدار شدن، به‌طور غیرمنتظره حاضر شدن)

دان دان شدن-دانه بستن عسل و شیره و روغن و مانند این ها

آلت دست کسی شدن-مورد سوء استفاده قرار گرفتن

تپیدن-به زور و با پر رویی وارد جایی شدن

فال بد زدن

 

رانندگی-فن راندن وسایط نقلیه-اصول و قواعد راندن

خل بازی درآوردن-مثل دیوانه ها رفتار کردن
آب در هاون کوفتن-کار بی‌هوده کردن

از گردۀ کسی کار کشیدن-کسی را به سود خود بی‌رحمانه به کار واداشتن

بار خود را بستن-از منبعی استفاده کردن و توانگر شدن

از جا پریدن(یکه خوردن، عصبی شدن)
جان بر لب نهادن-به کاری خطرناک اقدام کردن-آماده ی مرگ شدن

پاشیر-گودال پای شیر آب

تاریک خانه-اتاق تاریک برای ظهور و چاپ فیلم

چرند بافتن-یاوه گفتن-حرف بی هوده زدن
چاک خوردن-شکافته شدن-پاره شدن

راپرت-گزارش-خبر

چیلک دان کسی را تکاندن-کسی را وادار با افشای رازش کردن

آب شدن(شرمنده شدن، رفتن آبرو، به فروش رفتن کالا)

خال باز-کسی که ورق ها را با تردستی می اندازد و مردم را فریب می دهد

زار زار-گریه ی شدید

 

خشت مال-دروغ گو-لاف زن