هزینه‌‌یابی بر مبنای فعالیت:پایان نامه در مورد بودجه ريزی عملياتی

• هزینه‌‌یابی بر مبنای فعالیت

شيوه هزينه‌يابی بر مبنای فعاليت (ABC) از بخش صنعت و توليد به بخش خدمات و همچنين خدمات بخش دولتی نيز کشيده شده است و اکنون در اغلب کشورها برای محاسبه قيمت تمام شده خدمات دولتی از اين شيوه استفاده می‌شود. (حسن‌آبادی، صراف، 1387، 75)

هزينه‌يابی بر مبنای فعاليت يک روش پيشرفته برای محاسبه قيمت تمام شده واقعی محصول از طريق تخصيص هزينه‌های سربار به واحد محصول بر اساس سهم هر يک از فعاليت‌ها در فرآيند توليد آن می‌باشد.

علي‌رغم اينکه هزينه‌يابی بر مبنای فعاليت مفهوم ساده‌ای است ولی مجريان و کاربران به‌طور غالب آن را مفهوم پيچيده‌ای می‌دانند. گرچه مقالات و سمينارهای متعددی تاکنون به دستاوردها و مزايای هزينه‌يابی بر مبنای فعاليت پرداخته‌اند، ولی اطلاعات مختصری پيرامون ماهيت واقعی آن ارائه گرديده است.

در نگاه اول ABC تنها يک سری داده جمع‌آوری و طبقه‌بندی شده است ولی در صورت عدم استفاده اثر بخش و خلاق از اين داده‌ها محل پروژه ABC هدر دادن زمان محسوب می‌گردد. گرچه ABC در ظاهر فقط جمع‌آوری و طبقه‌بندی داده‌های هزينه‌ای می‌باشد ولی بسيار اثربخش و مؤثر تلقی گشته و اعضاء تيم و تصميم سازان پروژه را به سمت برداشتن قدم‌های نوين و خلق مبتکرانه نتايج سوق می‌دهد. با توجه به اين مطالب ABC بخشی از مديرت تغيير در يک واحد توليد کالا و خدمات می‌باشد.

ABC بهبود مستمر و پشتيبانی از تصميمات را نيز محقق می‌سازد. هزينه‌يابی بر مبنای فعاليت ابزارهای همانند JIT ، QTM و BPR را نيز اثر بخش‌تر می‌نمايد. در حال حاضر ABC يک سيستم گزارش‌دهی مالی که برای سازمان‌های نظارتی نظير « ديوان محاسبات کشور» و «سازمان بازرسی کل کشور» طراحی شده باشد نيست. اما اين امر در آينده‌ای نزديک تحقق خواهد يافت و دستگاه‌های نظارتی با تغيير رويکردهای کاری خود و حرکت به سمت رويکردهای نوين ناگزير خواهد بود با استفاده از اين گونه تکنيک‌ها اثر بخشی اقدامات خود را فزايش دهند. هزينه‌يابی بر مبنای فعاليت اطلاعات مديريتی را در قالب معيارهای مالی ارائه می‌نمايد. به اين دليل که اين روش فعاليت‌های نيروی انسانی، دستگاه‌ها و تجهيزات را به صورت ملموس انعکاس می‌دهد در حوزه‌های مالی نسبت به حسابداری سنتی با مديران قيد مالی ارتباط بهتر و قابل فهم‌تری بر قرار می‌کند.

ABC افزايش ظرفيت به برخی که فعاليت‌ها منابع را هزينه می‌کنند همچنين دلايل استفاده از منابع مطلع می‌سازد. در صورتي که افراد به طرز صحيحی داده‌های مربوط و روش ABC را به کار بندند، درک آن‌ها از داده‌ها افزايش يافته و اين روش هزينه‌يابی مفيد و سودآور خواهد بود.