منابع عوامل حیاتی موفقیت-:پایان نامه درباره از نگاشت ادراکی فازی

هر چند مفهوم عوامل حیاتی موفقيت براي اولين بار در حوزه مديريت مطرح شد، در سال­هاي اخير اين مفهوم به طور فزاینده‌ای توسط مشاوران و مديران سيستم­هاي اطلاعاتي، براي تدوين راهبرد بكار گرفته شده است [21]. عوامل حیاتی موفقیت از ارکان جدایی­ناپذیر نظام­های مدرن مدیریت و برنامه­ریزی راهبردی به شمار می­روند و بسیاری از استراتژیست­ها با درک کلیات و مفاهیم عوامل حیاتی موفقیت بر پایه قضاوت­های ذهنی و تجربی، به شناسایی و استخراج آنها می­پردازند [26].

عوامل حیاتی موفقيت از آن جهت اهميت مي­يابند كه هر چه سازمان­ها در تدوين راهبرد­هاي خود، توجه بيشتري به آنها مبذول دارند، از شانس بيشتري براي موفقيت برخوردار خواهند شد. شناسايي عوامل حیاتي موفقيت موجب مي­گردد كه سازمان تصميمات راهبردی خود را در درجه اول بر اساس برخورداري حداقلي از همه عوامل و در درجه دوم بر اساس برتري در چند عامل پايه­گذاري نمايد [21]. به بيان ديگر در صورتي كه يك سازمان، بتواند به واسطه راهبرد­هاي صحيح، در همه عوامل حیاتي موفقيت موقعيت مطلوبي داشته باشد و در عين حال در يكي از آن عوامل نسبت به ساير رقبا پیش‌تر باشد موفقيت خود را تضمين نموده است. همچنین آنالیز عوامل حیاتی موفقیت در نهایت ما را به چند مجموعه حیاتی از قبیل: مجموعه تصمیمات، مجموعه مفروضات و مجموعه اطلاعات حیاتی که مبنای طراحی مدل راهبردی داده­ها است، هدایت می­کند. لذا تدوين و مستندسازي و بررسی عوامل حیاتي موفقيت در هر سازمان به عنوان گام مهم و كمك كننده­اي از فرآيند تدوين راهبرد­هاي سازمان است و در بالاترین اولویت­­ها قرار دارد [21و2].

در بررسی ادبیات موضوع بین عوامل حیاتی موفقیت و عوامل کلیدی موفقیت تفاوتی مشاهده نمی­شود و صاحب­نظران حوزه، این دو مفهوم را به جای یکدیگر به کار می­گیرند. بنا بر این در این پژوهش از عبارت “عوامل حیاتی موفقیت” استفاده می­شود.

2-3-1- منابع و ریشه­های عوامل حیاتی موفقیت

در یک سازمان، سطوح و لایه­های مختلف مدیران وجود دارد که هر یک ممکن است محیط عملیاتی متفاوتی داشته باشند. به این خاطر لایه­های مختلف عوامل حیاتی موفقیت سازمان، از منابع متعددی ناشی می­شود. این عوامل به طور عمده با توجه به لایه مدیریتی تعریف می­شوند. راکارت 5 منبع کلیدی عوامل حیاتی موفقیت را برای سازمان بدین صورت تعریف می­کند: “صنعتی که سازمان در آن رقابت می­کند و حیات دارد”، “محیط کلی کسب و کار یا محیط سازمان”، “شناخت همتایان (رقبا)”، ” عوامل حیاتی موفقیت مرتبط با لایه مدیریت” و ” عوامل حیاتی موفقیت موقتی”[26]. الکس میلر[1] چهار منبع مهم ایجاد کننده عوامل حیاتی موفقیت سازمان را معرفی می­کند که عبارتند از: “ویژگی­های صنعت”، “موقعیت و جایگاه رقابتی شرکت”، “محیط عمومی” و “توسعه سازمانی”. روکارت و همکارانش و رضاییان نیز چهار منبع اصلی برای عوامل حیاتی موفقیت معرفی نموده­اند: “فاکتورهای صنعتی”، “استراتژی رقبا، موقعیت صنعتی و محل جغرافیایی”، “عوامل محیطی” و “فاکتورهای زمانی”. انسف نیز “محیط سازمان” را منشأ اصلی این عوامل یاد می­کند. تامسون و استریکلند[2] مدلی را معرفی می­نمایند که در آن به دسته­بندی عوامل حیاتی موفقیت می­پردازند. مدل آنها شامل هفت گروه “تولیدی”، تکنولوژی”، “توزیع”، “بازاریابی”، “مهارت” و “توانایی سازمان” می­باشد [25].

[1] Thompson and Strichland

[2] Alex Miller