منابع تعارض

2-13-1- عوامل ایجاد کننده تعارض در سازمانها 

– رقابت برای پاداش: یک منبع بالقوه برای تعارض است.به علت محدود بودن پاداشها، افراد برای گرفتن ترفیع، ترقی، دریافت درجه، حمایت کامپیوتری و نشانهای سازمانی با یکدیگر رقابت می‌کنند. واحدها نیز برای تخصیص بودجه با هم رقابت دارند.علاوه بر آن سازمانها نیز برای سهم بیشتر بازار به رقابت می‌پردازند.

– تفاوتهای ادراکی بین افراد در سطوح مختلف سلسله مراتبی: افرادی که از یک سبک به سبک بالاتر می‌روند، سبک ادراک شان نیز تغییر می‌کند که این در بعضی مواقع منجر به تضاد می‌شود.

– تضاد وظیفه‌ای: بین واحدها و افرادی که دارای وظایف وابسته بهم بوده و در عین حال نقشهای ناسازگار با یکردیگر دارند، تعارض وظيفه‌ای بوجود می‌آید.

– تفاوت در ارزشها و اهداف: واحدهای فروش و تولید با یکدیگر تعارض دارند، چرا که واحد فروش بر تولید بيشتر تاکید دارد تا ارزش فروش محصولات افزایش یابد.در حالیکه واحد تولید به تولید کمتر تاکید دارد تا کیفیت محصولات مورد توجه قرار گیرد.

– نقص در سیستم اطلاعاتی سازمانها: یک پیام مهم ممکن است دریافت نشود دستورات یک سرپرست بد تفسیر گردد یا ممکن است بعلت تنوع و تعدد پایگاههای اطلاعاتی، تصمیم‌گیرندگان سازمان به نتایج متفاوتی برسند که این باعث ایجاد تعارض در سازمان می‌شود.

– تنش بین استراتژيست‌ها و متخصصین: استراتژيست‌ها همواره دارای دیدگاهی کل‌گرایانه هستند، ولی متخصصین به جزئيات توجه دارند.نگرشهای مختلف از جانب این دو گروه ممکن است منجر به تضاد در سازمان شود.

– تضاد نقش: تضاد در نقش زمانی رخ می‌دهد که ادراک افراد و ارائه نقش با انتظارات دیگران همگونی نداشته باشد تضاد نقش بر چند دسته است.

الف) تضاد درون نقشی: تضاد درون نقشی زمانی اتفاق می‌افتد که نقش فرد در معرض استرس قرار گیرد و شخص از اینکه چگونه نقش را ایفا نماید دارای انتظارات متعدد و در عین حال متضاد می‌باشد. فرضاً شخصی که مدیریت از او می‌خواهد تا بعنوان نماینده وی در مذاکره مدیریت- اتحادیه شرکت کند و از طرف دیگر کارگران نیز از او می‌خواهند که بعنوان نماینده آنها در مذاکره دفاع نماید، دچار تعارض درون نقش می‌گردد.

ب) هر کارمند همچنين یک همسر، دوست، یک پدر و یک عضو از جامعه بزرگتر است. کارمند برای انجام موثرتر شغل خود ناچار است نقش پدر و همسر را در خانواده بخوبی ایفا نکند که این منجر به تعارض بین نقشها می‌شود.

ج) تعارض نقش متقابل شخصی: وقتی دو یا تعدادی از افراد یک نقش یا موقعیت ويژه اي را خواهانند که منجر به روی هم افتادگی نقش‌ها می‌شود، تضاد نقش بین فردی پدید می‌آید. بعنوان مثال ممکن است پدر و مادر شیوه‌های مختلفی برای تنبيه فرزند خود انتخاب کنند که این تضاد نقش متقابل شخصی را بوجود می‌آورد.

– تعارض موقعیت: در حالیکه نقشهای سازمانی از اهمیت زیادی برخوردارند، رتبه‌بندی اين نقشها مطابق اهمیت و ارزش آنها نیز ممکن است منجر به تعارض موقعیت گردد.افراد سازمان اغلب خواهان ترقی موقعیت هستند، تا حقوق بیشتر، دفتر کار بزرگتر و عناوین مهمتری را بخود اختصاص می‌دهند.

– اختلافها و ناسازگاریهای شخصی: عدم شباهت افراد با یکدیگر ممکن است عامل دیگری برای ایجاد تعرض در افراد باشد.

– استرسهای محیطی: محیط استرس‌آور باعث ایجاد تنش و تعارض در سازمان می‌شود (مقیمی، 1386، 479).

برخی از عوامل بروز تعارض

رقابت بین گروه‌ها

افزایش بار کاری

تقاضاهای چندگانه نقش

تهدیدات قلمرو و هویت حرفه‌ای

تهدیدات امنیت و ایمنی

منبع کم‌ياب

اختلالات فرهنگی

تهاجم به فضای پرسنلی (دیان[1]، 2007، 99)

[1]– Diane