بازده دارایی­ها

در این مطالعه سعی بر این است تا از متغیر بازده دارایی­ها و بازده حقوق صاحبان سهام که از نسبت های سودآوری می­باشد جهت شاخصی برای اندازه گیری عملکرد مالی بهره گرفته شود.

یکی از وظایف مهم مدیران کنترل دارایی­هاي عملیاتی است. اگر دارایی­هاي اضافی در عملیات به کار­گرفته شوند هزینه­هاي عملیاتی افزایش خواهند ­یافت. بازده دارایی­ها با کنترل هزینه­ها، سود خالص و حجم فروش موجب می­شود مدیران در بکارگیري دارایی­هاي عملیاتی به دقت برنامه­ریزي نمایند. در واقع بازده دارایی­هاي عملیاتی معیار اساسی مورد استفاده جهت ارزیابی عملکرد مدیریت است. هنگامی که شرکت­ها با عملکرد مشابه، داراي عمر دارایی متفاوتی هستند، بدون تعدیلات بهاي ­تمام ­شده تاریخی، می­توانند موجب کاهش قابلیت مقایسه بازده دارایی­ها گردد. رشد دارایی­ها، ترکیب دارایی­هاي اندازه­گیري شده به بهاي جاري را افزایش داده و موجب افزایش سودمندي بازده دارایی­ها می­گردد. محققان بازده ­دارایی را به طور منظم به نسبت­هاي خاص­تر (گردش دارایی و حاشیه سود) تفکیک نموده تا اطلاعاتی راجع به سودآوري شرکت بدست آورند. نتایج حاکی از آن بود که برآورد نسبت گردش دارایی­ها و حاشیه سود براي سودآوري جاري سودمند است و اطلاعاتی در مورد راهبردهاي شرکت ارائه می­دهد .در واقع این نسبت­ها براي بیان تغییرات، در بکارگیري دارایی­هاي شرکت در جهت کسب عملکرد عملیاتی برتر سودمند می­باشند. راهبرد، بخش اساسی در هر برنامه عملیاتی موثراست. شرکت­ها می­توانند با انتخاب یک راهبرد و اهتمام بر آن به نتایج مطلوب دست یابند. انواع مختلفی از راهبرد­هاي تجاري طی سال­هاي گذشته شناسایی شده، با وجود آن، راهبرد عمومی”پورتر” رایج­ترین آنهاست. پورتر[1](1980) بیان می­دارد براي کسب سودآوري بلند مدت و مطمئن بجاي اینکه راهبرد میانه رو داشته باشند، اتخاذ یک راهبرد عمومی مطلوب­تر می­باشد. هدف شرکت­هاي”رهبر در هزینه” از بکارگیري دارایی­ها، بهبود و افزایش کارایی مدیریتی است؛ یعنی مدیریت موفق بر دارایی­هاي فیزیکی را در این راهبرد مدنظر قرار می­دهند. پیشرفت روز افزون فن­آوري و نوآوري در فرآیند تولید از جمله عواملی است که موجب کاهش کارایی عملیاتی دارایی­ها می­گردد. بهره­مندي از امکان رشد در راستاي بهبود مدیریت دارایی­ها، براي آن دسته از شرکت­ها که در اندیشه­ي بهبود کارایی و اثربخشی هستند (شرکت­هاي رهبر در هزینه) مهم­تر است . مدیران این دسته از شرکت­ها می­کوشند تا با بهره­گیري از برنامه­هاي نظام­مند، ترکیبی کم­نظیر از دارایی­ها را فراهم نموده و به مزیت بهاي­ تمام­ شده دست یابند. بنابراین انتظار می­رود تاثیر منفی رشد دارایی بر بازده دارایی­ها در شرکت­هاي پیرو “رهبر در هزینه” از شدت کمتري برخوردار باشد.

بازده دارایی­ها نشان دهنده توانایی مدیریت در استفاده کارا از دارایی­ها می­باشد و بیشتر بر روی بازدهی بخش عملیات متمرکز است. این معیار در کنار معیار نسبت بدهی­ها (میزان استفاده بنگاه از اهرم­های مالی) نظام دوپانت را تشکیل می­دهند. اگر دارایی­های اضافی در عملیات به کارگرفته شوند مانند این است که هزینه­های عملیاتی افزایش یافته­اند. یکی از مزایای مهم فرمول نرخ بازده دارایی­ها این است که مدیران را به کنترل دارایی­های عملیاتی وادار می­سازد و همواره با کنترل هزینه­ها، نرخ سود خالص و حجم فروش، به کنترل دارایی­های عملیاتی نیز می­پردازند. نسبت بازده دارایی­ها حاصل تقسیم سود خالص به کل دارایی­های است (پینوو[2]، 1383).

[1] Porter

[2] Pinove